Een stel kwam naar mij toe met de vraag of ze konden leren in een ruzie met elkaar in contact te kunnen blijven. Een van de twee liep steeds weg en de ander ging bijna op de vuist. Dit wilde ze beiden veranderen en ze snapten ook niet goed hoe dit kwam.
Ik vertelde het volgende:
De hele dag gaat het niveau van onze arousal, de hoeveelheid prikkels die op ons inwerkt, op en neer. Soms voelen we hoge spanning en soms juist niet.
Ons brein bestaat uit 3 delen met allemaal een belangrijke rol bij het in leven houden van ons als mens. Elk van die delen reageert anders op de hoeveelheid prikkels die we ontvangen, ons niveau van arousal.
De basisbreinen
Het oudste deel van ons brein is het reptielenbrein. Deze zorgt ervoor dat de machine (ons lijf) gaande blijft. het regelt de ademhaling, hartslag, spijsvertering etc.
Het tweede deel van ons brein is het zoogdierenbrein. Deze zorgt voor overleving bij dreiging en gevaar. Dit brein kent 4 programma’s. Deze programma’s kunnen we NIET zelf kiezen. Elk van deze programma’s is essentieel voor de overleving.
De 4 programma’s zijn ontstaan in een tijd wanneer we nog tussen de wilde dieren leefden:
- Vechten: Stel je voor dat je tegenover een tijger staat en omdat je uithaalt stel je de vijand buiten gevecht.
- Vluchten: Je rent heel hard weg voor een gevaarlijk dier en ontkomt op deze manier aan de vijand
- Verstarren (bewegingsloos en met hoge spierspanning): Doordat je bewegingsloos bent val je minder op voor een gevaarlijk dier. Een roofdier is geprogrammeerd op beweging en doordat je niet beweegt zal de aanvalsrespons van het roofdier afnemen
- Volledige overgave (bewegingsloos en slap en verlaagde hartslag, schijndood): Een roofdier eet alleen prooi op die hij zelf gedood heeft. Als je al dood bent wordt de kans vergroot dat je veilig bent en het dier van je afblijft.
Het mensenbrein
Het laatste deel van ons brein is het mensenbrein. Dit is het jongste deel van ons brein wat zich ook nog ontwikkelt nadat we geboren zijn. Dit brein is uitgegroeid wanneer je een jaar of 22 bent. Dit deel van het brein zorgt voor informatie verwerking, het herkennen van patronen, plannen, vooruitzien en ons empatisch vermogen (inleven in anderen).
Wanneer we in rust zijn kan ons mensenbrein functioneren. We kunnen luisteren, zelf helder nadenken en reageren op de boodschap van een ander.
Wanneer echter onze arousal te hoog wordt, zal ons mensenbrein direct uitschakelen en neemt het zoogdierenbein het over. Automatisch schiet je in het vechten, vluchten, verstarren of volledige overgave. En wanneer de arousal te laag wordt zal ons reptielenbrein het overnemen en reageren we versuft, verdoofd of verdwaasd.
Thermometer
Je kan het zien als een thermometer met een ondergrens en een bovengrens. Wanneer het kwik oploopt naar boven en boven de bovengrens komt schiet ons zoogdierenbrein aan, wanneer het kwik onder de ondergrens komt schiet ons reptielenbrein aan.
In mijn gesprek met mijn 2 cliënten leerden ze zo te herkennen wanneer welk brein aan het werk is. Ze leerden ook dat ze zelf geen keuze hebben in wanneer het zoogdierenbrein het overneemt en dat dat niet het moment is om een goed gesprek te voeren. Beiden dienen in het mensenbrein te zitten om in contact te kunnen zijn. Wanneer het ‘gevaar’ weer geweken was en ze allebei weer rustig waren, konden ze leren het gesprek opnieuw te voeren en te onderzoeken wat er tussen hun gebeurde.
Herken je dit bij jezelf en wil je dit beter leren herkennen? Of wil je leren hoe je de ondergrens en bovengrens kan oprekken zodat je mensenbrein vaker actief is? Neem dan contact op.
