Wanneer je niet lekker in je vel zit, weet je niet altijd wat je moet doen om daar verandering in te brengen. Waar kan je, of moet je, aan werken om je beter te voelen? Veel van mijn cliënten worstelen met precies deze vraag. Wat ik in dat soort gevallen aan ze vertel is dat er drie belangrijke peilers zijn die bepalen hoe je je voelt. Je moet het zien als een krukje met 3 poten. Als een van de poten zwak is, dan val je om. Door dat inzicht wordt het snel duidelijk waar ik met ze aan ga werken.
3 peilers van mentale gezondheid
Of je lekker in je vel zit wordt in belangrijke mate door 3 zaken bepaald.
Peiler 1: emotie
Hoe gaan we met onze emoties om (in de psychologie zo mooi Emotieregulatie genoemd) In hoeverre kan je emoties die je hebt ervaren zonder jezelf of de ander hierin te beschadigen? Kan je boos zijn zonder jezelf of de ander schade te berokkenen? Kan je verdrietig zijn zonder jezelf of de ander te beschadigen? En kan je bang zijn zonder jezelf of de ander te beschadigen?
Al onze emoties hebben hun eigen functie. Voor grote mentale gezondheid hebben we te leren deze emoties effectief te gebruiken.
Boosheid is een emotie die ervoor zorgt dat je je eigen grenzen kan leren herkennen en bewaken. Je voelt je immers geïrriteerd of geërgerd wanneer iemand over je grens heen gaat (of je over je grens heen laat gaan). Wanneer dit gebeurt heb je te leren om deze grens aan jezelf en de ander kenbaar te maken. Dit houdt het contact gezond en zo weet de ander ook waar jouw grenzen liggen.
Verdriet is een emotie die als functie heeft om dingen te verwerken die er niet meer zijn. Door verdriet toe te staan leer je het belang van situaties en personen inzien en kan je de betekenis ervan ervaren.
Bang is een emotie die ervoor zorgt dat we kunnen overleven in gevaarlijke situaties. Ons lijft reageert en maakt zich klaar om te vechten of te vluchten. Echter hebben we bewust te zijn dat we ons ook bang of angstig kunnen voelen door bepaalde gedachtes. We hebben dus onderscheid te leren maken of we werklijk in gevaar zijn, of dat we alleen denken dat we in gevaar zijn.
Peiler 2: relatie
Hoe verhouden we ons tot de ander (in de psychologie Hechting genoemd). In hoeverre heb je geleerd een ander te mogen vertrouwen en in contact te zijn met de ander? Als sociale wezens hebben we elkaar nodig om te kunnen overleven. Soms hebben we echter in ons verleden krassen of littekens opgelopen. Die zorgen ervoor dat we het lastig vinden om in moeilijke situaties uit te reiken wanneer we ons bang, boos of bedroefd voelen. Je mentale gezondheid groeit wanneer je (weer) leert je open te stellen en te laten steunen door mensen die je dierbaar zijn.
Peiler 3: zelfbeeld
Hoe verhouden we ons tot onszelf (Zelfcompassie) Hoe meer je van jezelf houdt hoe sterker en vitaler je je voelt. Soms heb je geleerd om niet onvoorwaardelijk van jezelf te houden. Denk bijvoorbeeld aan: “Pas als ik perfect ben, er altijd voor een ander ben of mijn emoties niet toon ben ik oké” Deze belemmerende overtuigingen zorgen ervoor dat je jezelf niet oké voelt als je niet aan die voorwaarden voldaan hebt.
Door te leren weer van jezelf te houden, met je eigen zon- en schaduwkant, vergroot je jouw mentale draagkracht.
Wil je hier meer over weten, of op een of meerdere peilers verder ontwikkelen?
